"Маанаг" роман

Феодор Достоевскийн оргил бүтээлүүдийн нэг болох "Маанаг" хэмээх энэхүү нүсэр романыг уншихад уран зохиол биш, сэтгэлзүйн философийн ном уншаад байгаа юм шиг надад санагдаж байсан тал бий. 
Эсвэл 19-р зууны орос хүмүүсийн, ялангуяа дээдсийн хүрээлэнгийнхний сэтгэл зүй, аж байдлын онцлог ч энд байсан байж магадгүй. 
Зохиолын гол баатар, удмынхаа сүүлчийн ван Мышкин буюу Маанаг маань Орос орондоо эргэн ирж байгаар зохиол эхлэнэ. Яагаад маанаг гээд байгаагийн учир бол Швейцарь руу явж эмчлүүлэхээс өмнө үнэхээр ч маанаг, сэтгэцийн асуудалтай байсан, түүнийгээ овоо олон жил эдгээчихээд хүн шиг болчихоод эргэн ирж буй нь энэ. Гэхдээ л хэнд ч хамаагүй итгэчихдэг, дэндүү сайхан сэтгэлтэй, гэнэхэн зангуудыг нь бусад хүмүүс далдуур болон илээр маанаг гэж шоолох нь эхнээсээ л тааралдах болжээ. Галт тэргэнд аялж явахдаа Рогожин хэмээх асар их өв хөрөнгө залгамжилж буй этгээдтэй танилцсанаар аялал нь цааш үргэлжлэх бөгөөд генерал Епанчинынхыг сураглан Петербургт хүрэлцэн очих бөгөөд эдний хамгийн отгон охин болох үзэсгэлэнт Аглая, Рогожины сэтгэлт хүүхэн Насталья, Маанаг дөрвийн дунд өрнөх толгой эргэм, хайр дурлалын асуудал их ярвигтай эхэлж, ид дундаа үргэлжлэнэ. Ялангуяа огт танихгүй Насталья дээр танилцах зорилгоор үдэшлэг дунд нь очсон ван анхны харцаар дурлаж, сэтгэлээ илчлэн, гэрлэх санал тавьж буйгаас харвал яалт ч үгүй маанаг амьтан ч юм шиг уншигч нарт санагдсан биз. Настальяд ч бас ван гүн сэтгэгдэл төрүүлж, түүний төлөө өөрийнхөө амьдралыг зориулах эргэлт буцалтгүй, эрс шийдэмгий, бусдыг тохуурхсан үйлдлүүдийг нь үзэхээр энэ үзэсгэлэнтэй мөртлөө азгүй хувь тавилантай хүүхэн зуун хувь эрүүл сэтгэхүйтэй гэхэд эргэлзмээр. Харин Аглаягийн хувьд ирээдүй нь гэрэл гэгээтэй байж болохоор, бусдын хайр хүндэтгэлийг үргэлж авч буй залуухан бүсгүйн хувьд яаж толгой нь эргэхээрээ бие муутай маанаг гэх тодотголтой ванг тоосон юм бэ гэж бодмоор санагдах болно. Харин вангийн хувьд хоёр бүсгүйн хэнд нь ч хайртай юм, эсвэл хайргүй юм, эсвэл хоёуланд нь ч хайртай юм уу гэдэг сонирхолтой асуултын хариу ерөөсөө тайлагдахгүй байсаар дуусна даа. Романы төгсгөлийг биччихвэл унших сонирхлыг чинь бууруулж мэдэх тул ингээд төгсгөе.