Tuesday, June 16, 2015

Хамгийн анхны гүн сэтгэгдэл төрүүлсэн номууд.

Яагаад ч юм дандаа бодит түүхээс сэдэвлэсэн орос номууд байх юм. 1. Хамгийн эхнийх нь "Ёстой хүний тууж". Дэлхийн 2-р дайнд оролцож байхдаа тулалдаанд онгоцтойгоо сүйрч, дайсны ар талд унадаг ч өөрийн талынхан дээрээ очдог нисгэгчийн тухай. Хэдийгээр өөрийнхөн дээрээ ирж чаддаг ч харамсалтай нь хоёр хөлөө тайруулдаг. Тийм хэдий ч бууж өгөлгүй, дахин нисэх онгоцтойгоо тулалдаанд оролцон ЗХУ-ын баатар болсон бодит хүний тухай гардаг.
2. "Өөртөө итгэлтэй бай". Хүүхэд насны минь ширээний ном. Романы хоёр баатар маань хоёулаа дайны хүнд цаг үеийг даван туулж, тус тусын замаар амжилтанд хүрдэг. Эхнийх нь өндрийн харайлтын тамирчин бөгөөд дэлхийн, олимпын олон амжилтуудыг эвдэж байсан ид үедээ мотоциклийн осолд орж, хөлөө маш хүнд бэртээдэг. Нөгөө баатар маань эмч бөгөөд хөлний шилбэнд ясыг нь цоолж тогтоодог аппарат зохион бүтээснээр олон ч хүнийг тахир дутуу болохоос авардаг юм. Энэ хоёр хүний амьдрал нэг цэгт огтлолцон эмч тамирчны хөлийг эдгээж, нэрт тамирчин маань дахин их спортдоо эргэн ирдэг гайхалтай, дахин давтагдашгүй түүх. Номонд сонирхолтой хэсгүүд олон бий. Жишээ нь эмч маань дайны хүнд цаг үед, өлсч байсан найзыгаа гипноздон нохойн махыг үхрийн мах гэж итгүүлэн идүүлдэг хэсэг бий. Мөн тамирчин маань багшаасаа зөрөн байж спортын өөр төрлөөс өндрийн харайлтын тамирчин болдог тухай. Хүнд хэцүү бэлтгэл, дасгал сургуулилтын үеэр ээж нь өөрийнх нь байцаатай шөлөнд хэрчим мах илүү хийж өгдөг байсан тухай. Бусад нь нэг, нэг л хэрчим махтай. Анх болзоонд явахдаа өөрийнхөө өмссөн хуучин пальтоноос ичихдээ зоогийн газарт найзынх нь танилцуулсан бүсгүйгээс хэрхэн зугтдаг талаар г.м.
3. "Дайны тэнгэр". ЗХУ-ын гурван удаагийн баатар нисгэгчийн өөрийнх нь бичсэн намтар, дурдатгал. Гурван удаагийн баатар гэхээр дайсны хэдэн онгоцыг сөнөөсөн нь тодорхой биз дээ. Энэ номыг уншиж байхад яг л сөнөөгч онгоцонд нь суучихсан сүүлэнд нь наалдсан немцийн сөнөөгч онгоцны сумнаас бултаж, ард нь гарч пулемётоороо  устгаж байгаа юм шиг сэтгэгдэл төрдөг байж билээ. Номын туршид ЗХУ-ын баатарын олон ч найз нөхөд, нисгэгч нар тэнгэрт, онгоцондоо, шүхрээр бууж байхдаа амь эрсэддэг юм. Нэг удаа би галт тогооны өрөөндөө хаалгаа хаачихаад энэ зузаан номыг барьчихсан толгой өндийх завдалгүй, хэдэн цаг уншив аа. Гадаа дүн өвөл. Манайд бага зэрэг сэрүүхэн байдаг байсан ч, би хөвөнтэй дээлтэйгээ халууцсанаа ч мэдэхгүй номондоо шумбаад явчихсан, Кубань болон Украины тэнгэрт цуг байлдаж явтал ар нуруу руу мангар чангаар хэн нэгэн алгадлаа шүү. Эргээд бодит хөрсөн дээрээ бууж ирээд харсан чинь манай ээж минчийтлээ уурлачихсан, цаахна талд нь плитканы ширэм гэрлэн дохионы улаан гэрэл шиг болтлоо улайсчихсан байж байдаг юм даа. Энэ номтой холбоотой хөгжилтэй түүх :D



Saturday, June 6, 2015

Аймшгийн зохиолын хаан Стивен Кингийн намтар



Стивен Кинг 1947 оны 9 сарын 21-нд Портландын Мэйн хэмээх жижигхэн хотод төржээ. Мэйний их сургуулийг төгсөөд зохиолч болох хүртлээ өөр ажил хийж байсан байна. Түүний анхны аймшгийн зохиол бол Carrie байсан бөгөөд үлэмж амжилтанд хүрчээ. Арай залуугийнхаа өгүүллэг, зохиолуудаа Ричард Бахман нэрийн доор хэвлүүлдэг байв. Он удаан хугацааны туршид Кинг өөрийн жихүүдэс хүрэм түүхүүдээрээ олонд алдартай болсон юм. Дэлхий даяар түүний 350 сая ном зарагдаж, хэд хэдэн зохиол нь кино болсон юм.
Залуу нас
Түүний эцэг эх болох Дональд ба Нэлли хоёр түүнийг бага байхад салж, ах Дэвидээсээ хол Индиана, Коннектикут мужуудад тус тусдаа хэдэн жил амьдарчээ. 1966 онд Лисбон Фоллын дунд сургуулийг төгссөн байна. Коллежэд орохдоо гэртэйгээ ойрхон Мэйний их сургуульд оржээ. Энд байхдаа сургуулийн сонинд зориулж нийтлэл бичин, оюутны холбоондоо ажиллаж байв. Коллежэд байхдаа хэд хэдэн богино өгүүллэгүүд бичиж байсан нь Стартлингийн Нууцлагдмал Түүхүүд ном болсон байна. 1970 онд Англи хэлний чиглэлээр их сургуулиа төгсөөд багш болохоор шийдсэн боловч ажил олдсонгүй. Тиймээс 1971 он хүртэл цэвэрлэгээний газар ажиллангаа үргэлжлүүлэн бичсээр байв. Харин дараа нь Хампдэн Академид англи хэлний багшаар ажиллах болжээ.
Айдсын хаан
1973 онд Кинг анхны зохиол болох Кэрри-гээ /төгсөлтийн үдэшлэг дээрээ сургуулийнхнаасаа өшөөгөө авч цусан далай урсгадаг/ худалдаанд гаргасан байна. Уг зохиолд өсвөр насны охин хэрхэн өшөөгөө авч байгааг харуулдаг. Энэ ном нь маш их амжилт дагуулсан учраас дараа жилээс нь зохиолч болоход бүх хугацаагаа зарцуулж чадахаар болжээ. Үүний дараахан Сисси Спакек гол дүрд нь тоглосноор дэлгэцэнд гарсн байна. Дараахнаас нь илүү алдартай болсон Salem’s lot (1975) /Үйл явдлыг мэдэхгүй/, The Shining (1976) /Хуучны цайз шилтгээнд гэр бүлтэйгээ нэгэн эр ирдэг. Сүнс, буг чөтгөртэй эвгүй кино/, Firestarter (1980), Cujo (1981) /Алуурчин галзуу нохойн тухай/, IT (1986) /Гаж алуурчны тухай/ зохиолууд нь ар араасаа төрөн гарсан юм.
IT болон Cujo дээр гардагчлан муу усны нүхэнд амьдардаг алуурчин болон зэрлэг галзуу нохойны тухай гэх мэт номнуудыг Стивен Кинг өөр нэрээр буюу Ричард Бахман нэрээр гаргасан. Дөрвөн өөр зохиол болох Rage/1977/, The Long Walk /1979/, Roadwork /1981/, The Running Man /1982/ зэрэг номуудаа мөн л өөр нэрээр гаргасан шалтгаан нь Стивен Кингийн тухайн үедээ баримталж байсан, уншигчид жилд нэг л удаа зохиолчдоос шинэ ном хүлээдэг гэсэн үзэлтэй нь холбоотой.
Телевиз дэлгэцийн бүтээлүүд.
Кингийн маш олон бүтээлүүд кино болсноос 1984 онд Firestarter, 1983 онд Cujo, 1990 онд IT, алдарт жүжигчин Жэк Николсоны тоглосон Shinig 1980 онд дэлгэцийн бүтээл болжээ.
Бүх л амьдралынхаа турш Кинг зохиол, өгүүллэгүүдээ асар хурдан бичиж байв. 1980-90д онд жил болгон хэд хэдэн ном хэвлүүлдэг байв. Түүний гайхалтай, аймшиг төрүүлэм түүхүүд маш олон кинонд үндэс суурь нь болж ашиглагдсан. Жүжигчин Кэти Бэйтс, Жэймс Каан нарын тоглосон Misery кино 1990 онд шуугиан тарьж байв. Мөн түүний Шоушэнкээс оргосон нь зохиол супер хит кино болсон билээ.
Сүүл үеийн ажлууд
Кинг урьдын адил гайхшрам бүтээлүүдээ хийсээр л байв. Dead zone ВВ цуврал дээр хамтарч телевизийнхэнтэй, мөн Kingdom Hospital цуврал дээр ч ажиллажээ. Сүүлд ч гэсэн Кинг хамгийн алдартай зохиолчдын нэг байсаар байна. 2011 онд хэвлүүлсэн 11/22/63 зохиол дээр нь цаг хугацаагаар аялан ерөнхийлөгч Жон Кеннэдигийн аллагыг зогсоохоор оролдох тухай гардаг. 2013 онд хэвлүүлсэн Joyland-д учир нь үл тайлагдах хүн амины хэргийн цаана хэн байгаа талаар гардаг. 2013 онд Shining-ийн үргэлжлэл болох Doctor Sleep-ээ хэвлүүлсэн нь Нью-Иорк таймсын бэст сэллэр болсон юм.
Хувийн амьдрал
Кинг болон түүний зохиолч эхнэр хоёр ихэнх хугацаагаа Флорида болон Мэйнд өнгөрүүлдэг. Гурван хүүхэдтэй бөгөөд Наоми Рэйчэл бол санваартан, Жозэф Хилстром аймшгийн зохиолууд бичдэг зохиолч, Овэн Филип мөн зохиолч бөгөөд өгүүллэгүүдийн анхны түүврээ 2005 онд хэвлүүлсэн.
Бичихийн хажуугаар Кинг хөгжмийн фэн юм. Заримдаа тэрээр гитар тоглож, хуучны одууд болох Дэйв Барри болон Эми Тантай цуг Rock Bottom Remainders-т дуулдаг. Энэ хамтлаг олон жилийн туршид буяны үйл ажиллагаанд зориулан хандивын тоглолтууд хийж байжээ.
Кингийн тухай сонирхолтой баримтууд
Хүүхэд байхдаа нэг найзынхаа галт тэргэнд дайруулж нас барсныг харсны дараа болсон явдлын талаар ямар ч ой санамж түүнд байсангүй. Хүүтэй цуг тоглох гэж явсныхаа дараа Кинг гэртээ чимээгүй, цочролд орсон байдалтай иржээ. Дараа нь л гэр бүл нь найзынх нь үхлийн талаар мэдсэн байдаг. Зарим тайлбарлагч нар энэ явдлын дараа Кингд аймшгийн зохиолуудынх нь санаа урган гарч эхэлсэн гэж үздэг юм.
1973 онд нэрд гараагүй байхдаа Кинг Carrie хэмээх зохиолоо Doubleday хэвлэх үйлдвэрт хэвлүүлж байв. Ер бусын хүчтэй өсвөр насны охины тухай өгүүлэх энэхүү зохиолыг үргэлжлүүлэн бичих урам нь хугарсантай холбоотойгоор анхны гар бичмэлийг хогийн саванд хийж байв. Эхнэр нь харин үүнийг олж, үргэлжлүүлэн бичих урам зориг бадрааж өгчээ. Carrie-г бичсэний шагнал нь 2500 доллар байв. Гэвч дараа нь энэ зохиолын эрх 400,000 доллар болсон юм.
1999 оны 6 сарын 19-нд 16 цаг 30 минутын үед Кинг Мэйн хотын 5-р замаар алхаж байв. Брайн Эдвин Смит хэмээх жолооч машиных нь ард нохой нь хөдөлсөнтэй холбоотойгоор сэрэмж алдан Кингийг замаас 14 фитийн хол зайд нисгэн мөргөсөн байна. Цагдаа нарын мэдээлснээр Кингийн араас мөргөсөн жолооч хурд хэтрүүлээгүй, согтууруулах ундаа хүртээгүй байжээ. Ослын дараа зохиолчийг Бридтон дахь Northern Cumberland эмнэлэг рүү хүргэж, үүний дараа нисдэг тэргээр Лэвистон дахь Central Maine Medical Center-т хүргэсэн байна. Түүний баруун уушиг гэмтэж, баруун хөл нь хэд хэд хугарч, хуйх нь урагдан, хугарсан ташааы улмаас эмнэлэгт 7 сарын 9 хүртэл хэвтсэн байна. Кингийн хуульч eBay-д зарагдахаас сэргийлж, осол хийсэн ачааны машиныг 1500 доллараар худалдан авчээ. Үүний дараа Кингийн хүслээр машиныг хогийн цэг дээр жижиглэн устгасан байна.
2002 онд авсан гэмтлүүдээсээ шалтгаалан бичихээ болино гэж зарлаж байв.Гэхдээ үргэлжлүүлэн бичсэн билээ.

Friday, June 5, 2015

Бүрхүүлд орсон хот

Стивен Кинг. Энэ нэрийг мэдэхгүй ном, кинонд дурлагч байхгүй биз ээ. "Бүрхүүлд орсон хот" зохиол дээр гардагчлан жижиг хотын дээгүүр юуг ч үл нэвтрүүлэх /агаар болон ус бага зэрэг нэвчиж ордог/, тэр дундаа хүн, онгоц, машин техник, сум, пуужин зэрэг ч нэвтэлж чадахааргүй ямар нэгэн нүдэнд үл харагдах тунгалаг бүрхүүл тогтвол тухайн хотод юу болохыг таамаглаж байна уу? Мөн хотын удирдагч гэж өөрийгөө бодчихсон дарангуйлагч болон түүний харгис хүү, тэдний доор ажиллах, сүүлд бүрхүүл тогтсоноос хойш цагдаа болсон хотын танхайчууд байхад шударга үнэн, сайн сайхны төлөө тэмцэх хотын иргэдэд юу тохиолдож болохыг энэхүү зохиол дээр тодорхой харуулжээ. Аймшиг гэхээс илүү зөгнөлт зохиол гэж би дүгнэнэ. Мэдээж бүрхүүл анх тогтох үед болсон санамсаргүй үхлүүд болон хэрцгийгээр алагдсан хүмүүсийн цогцсууд нэгэн байшингийн зооринд ялзарч байгааг тооцохгүй бол шүү дээ. Нийгмээс тусгаарлагдсан, гаднаас огтхон ч үл нөлөөлөх засаг захиргаа, цэрэг арми, хуульгүй үед хүмүүс хэрхэн дураараа авирлаж, өөрийгөө хаан гэж бодох үед гэм зэмгүй, цэгц шударга хүмүүс хэрхэн хохирч байгааг энэхүү зохиолын 1-р ботид дүрсэлжээ. Цаашлаад тайлагдахгүй байгаа олон нууцууд, тэр дундаа бүрхүүл яагаад тогтсон болон дарангуйлагч, зохиолын гол баатар хоёрын хэний ялалтаар төгсөх нь 2-р ботид дурдагдана гэж бодож байна. Стивен Кингийн зохиолууд дээр ихэвчлэн хүний дотоод ертөнцийн муу муухайг дэлгэн харуулж, орвонгоор нь эргүүлж харуулдагт л учир нь буй. Түүний хэлсэнчлэн "Мангас, буг чөтгөрүүд бодитоор оршдог, тэд бидний дотор байдаг. Зарим тохиолдолд тэд ялдаг" гэсэн нь бодит үнэн юм.

“Цээнээ бид хоёр” өгүүллэг /шинэчлэн бичсэн/ Ц.Оюунбат

Алтан шар зам жирэлзэн өнгөрч тоосонд дарагдан хоцрох нь хүмүүн бид нарын амьдрал, дурсамж өнгөрсөнд үлдэхтэй эгээ л адил санагдана. Арха...