Фугу гэж Япон хавийн Номхон далайн эргээс барьдаг загас. Ээж минь энэ загасыг идээд хордож нас барснаас хойш би фугуг онцгой анхаарч үздэг болсон гэхэд болно. Хор, загасны бэлгийн булчирхайд, амархан хагардаг хоёр уутан дотор нь байдаг юм. Загасаа цэвэрлэхдээ энэ хоёр уутыг болгоомжтой авч хаях хэрэгтэй, үгүй бол хор загасны судас руу нэвчинэ... Харамсалтай нь, загасаа зөв цэвэрлэсэн үү эсвэл ямар нэг алдаа гаргасан уу гэдгийг хэлэхэд бэрх. Идэж байж л мэднэ гэсэн үг. Яг ээжид минь тохиолдсон шиг.
Хүн фугу загасанд хордвол бие нь аймшигтай өвдөж, ихэнхдээ нас бардаг. Хортой загасыг оройн хоолон дээр идсэн байлаа гэхэд голдуу орондоо орсон хойноо нас барна. Хэдэн цаг тэсэхийн аргагүй өвдөөд өглөө гэхэд талийж одсон байна гэсэн үг. Энэ загасыг Японд дайны дараагаас их түгээмэл хэрэглэх болсон юм. Фугугаар хэрхэн хоол бэлдэх тухай нарийн дүрэм журам тогтоох хүртэл хүмүүс загасны хортой уутыг өөрийн гал тогоондоо авч хаяад хөршүүдээ дайлдаг уламжлал тогтсон байсан гээд бод доо.
Ээжийг нас барахад би Калифорнид амьдарч байв. Би тэр үед эцэг эхтэйгээ таарамж муутай байснаас гадна хоёр жилийн дараа Токиод иртлээ ээж минь хэрхэн нас барсан тухай бараг юу ч мэдээгүй. Ээж минь угтаа фугу огт иддэггүй ч тэр удаа сургуульд хамт сурч байсан хуучны найз нь уриад, татгалзах аргагүй байдалд орсон гэнэ лээ. Онгоцны буудлаас Камакура дүүрэг дэх гэртээ харих замдаа аав надад энэ бүгдийг ярив. Биднийг гэртээ хүрэх үед намрын налгар нар жаргах гэж байлаа.
Аав надаас, “Чи онгоцонд юм идсэн үү?” гэж асуув. Бид цайны өрөөний татами шалан дээр сууж байв.
“Хөнгөн зууш өгч байна билээ.”
“Өлсөж байгаа байлгүй. Кикуког ирмэгц хамтдаа хооллоё.”
Аав минь том дөрвөлжин эрүүтэй, өтгөн хар хөмсгөө байнга зангиддаг, сүртэй том биетэй хүн. Одоо эргээд санахад Чү Эн-лайтай их төстэй байсан санагдана. Гэхдээ аав, самурайн үр удам гэдгээрээ бахархдаг болохоор ингэж адилтгахад дуртай байхгүй нь ойлгомжтой. Түүний энэ сүр бараанаас болоод нэг өрөөнд амар тайван яриа өрнүүлэх төдий амаргүй; өгүүлбэр бүрээ дүгнэлт хийж байгаа юм шиг төгсгөдөг нь уур амьсгалыг улам хүндрүүлнэ.
Аавын өмнө суух зуур гэнэт санаанд минь хүүхэд насны дурсамж орж ирэв: Тэр намайг “эмгэн шиг яншлаа” гэж толгой руу минь хэд хэдэн удаа тоншиж билээ. Намайг онгоцны буудалд бууснаас хойш бид хэдэн үг солиод л удаан гэгч нь дуугаа хурааж байв.
Бид ийнхүү удаан гэгч нь дуугаа хураасны дараа би, “Пүүст тохиолдсон явдалд харамсаж байна,” гэлээ. Аав толгой дохисноо,
“Энэ явдал түүгээр дуусаагүй,” гэв. “Пүүс дампуурсны дараа Ватанабэ амиа хорлосон. Цаашид ичиж амьдармааргүй байсан биз.”
“Тийм байх.”
“Бид хоёр арван долоон жил түншилсэн. Тэр үнэхээр нэр төрөө эрхэмлэдэг хүн байсан. Би түүнийг их хүндэлдэг байлаа.”
Би, “Та шинээр бизнес эрхлэх үү?” гэж асуулаа.
“Би одоо тэтгэвэртээ гарсан. Шинэ пүүс байгуулахад нас бие гүйцэхгүй болж. Одоо бизнесийн орчин ч өөр болсон. Гадаадуудтай хамтарна. Тэдний хэлснээр хийнэ. Яаж яваад ийм байдалд орсныг ч мэдэх юм алга. Ватанабэ ч ойлгодоггүй сэн.” Аав санаа алдав. “Сайн хүн. Өөрийн гэсэн зарчимтай.”
Цайны өрөө модтой хашаа руу харна. Сууж буй газраас минь нүдэнд ил харагдах энэ худгийг би багадаа сүнстэй гэж боддог сон. Худаг одоо ногоон навчис дунд тод ялгарч харагдана. Нар одоо бүр доошлоод, хашааны ихэнх хэсгийг сүүдэртүүлжээ.
Аав, “За тэр яах вэ. Гэртээ ирсэн чинь сайн хэрэг боллоо,” гэв. “Хэсэгтээ байна биз дээ?”
“Яахаа сайн мэдэхгүй байна.”
“Би одоо хуучныг мартахад бэлэн. Ээж чинь ч чамайг эргэж ирээсэй гэж хүсдэг байсан. Чиний зан байдалд санаа нь зовдог байсан.”
“Ойлгож байгаад баярлалаа. Гэхдээ би үнэхээр яахаа сайн мэдэхгүй байна.”
Аав, “Одоо эргээд бодоход чамайг муу санасандаа тийм зүйл хийсэн гэсэн бодол надад ер төрөхөө больсон,” гэж үргэлжлүүлэв. “Чи гаднын муу нөлөөнд л автсан байх; залуу хүн алдаж онохыг алийг тэр гэх вэ.”
“Таны хэлснээр энэ бүгдийг мартсан нь дээр биз дээ.”
“Хүссэнээрээ бол. Цай нэмэх үү?”
Яг тэр үед байшинд нэг охины дуу цуурайтав.
Аав, “Кикуко эцэст нь нэг ирэх шив,” гэж хэлээд дээш өндийн бослоо.
Насны хувьд их зөрөөтэй ч би дүү охинтойгоо хэзээд ойр дотно байсаар ирсэн. Тэр намайг хараад их догдолсон бололтой, биеэ барьж чадахгүй учиргүй хөхрөв. Гэхдээ аав Осака хот, их сургуулийнх нь тухай ар араас нь асуултаар булахаар Кикуко жаахан тайвшраад, аавын асуусанд товч тодорхой хариуллаа. Кикуко дараа нь надад хэдэн хэдэн асуулт тавьсан ч хамаагүй юм асуугаад буруу сэдэв хөндчих вий гэж санаа зовсон шинжтэй аж. Удалгүй бид Кикуког ирэхийн өмнө ярьж байснаасаа ч бага яриа өрнүүлэх аястай боллоо. Аав босоод, “За, би хоол бэлдье,” гэв. “Би одоо өөрөө гал тогоо барих болсон шүү дээ. Чи Кикукотой ханиндаа байж бай.”
Аавыг өрөөнөөс гармагц дүү минь харваас илт тайвшрав. Хэдэн минутын дараа тэр Осака хот дахь найзууд, их сургуулийн хичээлийнхээ тухай чөлөөтэй ярьж байлаа. Дүү минь гэнэт гарч цэцэрлэгээр явъя гэж санал болгоод өөрөө гадна тагт руу хүрч очив. Бид тагтны хашлагын хажууд тавьсан сүрлэн шаахайг хөлдөө углаад цэцэрлэг рүү гарлаа. Нар жаргах гэж байна.
Кикуко тамхиа асаангаа, “Хагас цаг тамхи татмаар санагдаад байж ядлаа,” гэв.
“Тэгээд татахгүй яагаа вэ?”
Тэр гэр рүү хулгасан байртай заагаад, дэггүй хүүхэд шиг мушилзав.
Би, “Аан за за,” гэлээ.
“Юу гээч? Би найз залуутай болсон.”
“Тийм үү?”
“Гэхдээ би яахаа сайн мэдэхгүй байна. Шийдэж амжаагүй л байна.”
“Мэдээж тэгэлгүй яах вэ.”
“Найз залуу минь Америк явах гэж байгаа юм. Намайг сургуулиа төгсмөгц хамт явмаар байна гэсэн.”
“Тийм вий. Тэгээд чи Америк явмаар байгаа юм уу?”
“Тийшээ очвол бид замд дайгдаж зугаална.” Кикуко надад эрхий хуруугаа гозолзуулан яаж машин барихаа харуулав. “Аюултай л гэдэг юм. Гэхдээ би
Осакад замд дайгдаж үзсэн, яагаа ч үгүй.”
“Чи тэгээд юунд нь эргэлзээд байгаа юм бэ?”
Бид бутан дундуур сүлжсэн нарийн зөргөөр явж байлаа. Зөрөг худаг хүрээд дуусна. Ийнхүү алхлах зуур, Кикуко тамхиа театрын жүжигчин шиг үнэмшил муутайхан сорох аж.
“Юу. Би Осакад олон найзтай. Тэнд амьдрал их боломжийн. Надад энэ бүгдийг орхиод явахад хэцүү байна. Тэгээд ч Суйчигийн тухайд, тэр надад таалагдах нь таалагддаг ч би түүнтэй өдрийн ихэнхийг хамтдаа өнгөрүүлж чадах үгүйгээ мэдэхгүй байна. Ойлгож байна уу?”
“Сайн ойлгож байна.”
Кикуко дахин мушилзаад, өмнө минь гараад худаг хүртэл явав. Намайг араас нь хүрч очиход тэр эргэж хараад, “Энэ худаг сүнстэй гэдэг байснаа санаж байна уу?” гэв.
“Тийм ээ, санаж байна.”
Бид хоёр худаг руу тонгойж харлаа.
Тэр, “Ээж, чиний тэр шөнө харсан юмыг чинь ногооны захын худалдагч эмгэн байсан гэж надад хэлдэг байж билээ,” гэлээ. “Би ээжийн хэлсэнд хэзээ ч итгээгүй, ийшээ хэзээ ч ганцаараа ирж байгаагүй.”
“Ээж надад ч тэгж хэлдэг байсан. Тэр битгий хэл тэр эмгэн сүнс гэдгээ өөрөө хүлээн зөвшөөрсөн гэж ч хэлсэн. Замаа товчилж манай хашаан дундуур явж байсан юм байх. Энэ хашааг давах амаргүй байсан биз.”
Кикуко инээд алдаад, худаг руу нуруугаа харуулж зогсоод цэцэрлэгийн зүг ширтэн, дууны өнгөө өөрчилж, “Юу гээч, ээж чамайг үнэндээ ер буруутгаагүй шүү дээ,” гэв. Би юм хэлсэнгүй. “Чамайг сайн хүмүүжүүлээгүй аав тэр хоёрын өөрсдийнх нь л буруу гэж надад байнга хэлдэг байсан. Намайг хүмүүжүүлэхдээ илүү анхаарсан учраас би ийм сайн байгаа юм гэж ч хэлдэг сэн.” Тэгснээ толгойгоо дээш болгоод, дахиад дэггүй хүүхэд шиг мушилзаад,
“Хөөрхий ээж минь,” гэлээ.
“Тийм ээ. Хөөрхий ээж минь.”
“Чи одоо Калифорни руугаа буцах уу?”
“Мэдэх юм алга. Бодох хэрэгтэй байна.”
“Найз охин чинь яасан? Вики?”
“Бидний харилцаа дууссан. Калифорнид минийх гээд байх юм үлдээгүй.”
“Би тийшээ явсан нь дээр үү?”
“Яагаад болохгүй гэж? Чамд таалагдах ч юм бил үү.” Би гэр рүү харц чулуудлаа. “Дотогшоо орсон нь дээр байх. Аавд тусламж хэрэгтэй ч юм бил үү.”
Гэвч дүү минь дахин худаг руу тонгойн харж байв. “Би ямар ч сүнс харахгүй байна.” Дуу нь бага зэрэг цуурайтлаа.
“Пүүс нь дампуурахаар аав сэтгэлээр унасан уу?”
“Мэдэхгүй. Аав ямар санаа бодлоо ил гаргах биш.” Кикуко гэнэт дээш өндийгөөд, над руу эргэж харав. “Аав чамд өвгөн Ватанабэгийн яасныг ярьсан уу?”
“Амиа хорлосон гэсэн.”
“Амиа хорлоод зогсоогүй. Өөртэйгөө цуг гэрийнхнийгээ авч явсан. Эхнэр, хоёр жаахан охиноо.”
“Үгүй байлгүй дээ?”
“Тэгсэн. Их хөөрхөн хоёр охинтой байсан юм. Унтаж байхад нь хийн зуухаа асаасан гэсэн. Дараа нь гэдэс рүүгээ махны хутгаа зоосон.”
“Аав түрүүхэн надад Ватанабэ бол өөрийн гэсэн зарчимтай хүн байсан гэж хэлсэн.”
“Яаж тэгж бодож чадаж байна аа,” гээд дүү минь худаг руу дахиж шагайв.
“Болгоомжтой! Унах гэж байгаа юм.”
Кикуко, “Энд ямар юмны сүнс байх вэ,” гэв. “Чи надад дандаа худлаа хэлдэг байсан.”
“Гэхдээ би сүнс худагт байдаг гэж хэлээгүй шүү дээ.”
“Тэгээд хаана байна гэж?”
Бид хоёр харцаа мод, бутан дээгүүр гүйлгэн харлаа. Харуй бүрий цэцэрлэгийг нөмрөн авах гэж байв. Би биднээс холгүйхэн мод, бутгүй хэсэг газар луу заалаа.
“Би тэр сүнсийг яг тэнд харсан. Яг тэнд.”
Хоёул миний заасан зүг рүү харав.
“Ямархуу юм байсан бэ?”
“Би сайн харж чадаагүй. Харанхуй байсан.”
“Гэхдээ л чи ямар нэг юм харсан байлгүй.”
“Нэг эмгэн; тэнд зогсоод над руу харж байсан.”
Бид хоёр тийшээ ховстуулсан мэт харж байв.
Би, “Цагаан кимоно өмссөн,” гэлээ. “Үс нь бага зэрэг задарчихсан, салхинд хийсээд л.”
Кикуко тохойгоороо гар руу минь ёвров. “Боль. Чи дахиад л намайг айлгах гээд байна.” Тамхиа газар хаян дээр нь гишгээд, хөлөөрөө нарсны шилмүүс өшигчин булснаа нөгөө л дүрсгүй байдлаараа мушилзан, “Хоол болж уу, харъя,” гэлээ.
Аав гал тогооны өрөөнд зогсож байв, бидэн рүү нэг хараад хийж буй ажлаа үргэлжлүүлэв.
Кикуко инээд алдан, “Аав ганц бие амьдрах болсноосоо хойш мундаг тогооч болсон,” гэлээ. Аав толгойгоо эргүүлэн Кикуко руу эвгүй харснаа, “Би хоол сайн хийдгээрээ тийм ч бахархахгүй л байна шүү,” гэлээ. “Алив тусал.”
Дүү минь хөшсөн мэт хэсэг байрандаа зогсоод, урагш алхан, шүүгээнээс өлгөөтэй хормогч татаж авав.
Аав Кикукод, “Одоо энэ ногоог чанаад л болоо,” гэв. “Бусад нь бэлэн.” Над руу хэсэг харж байснаа, “Чи гэр ямархуу болж вэ хармаар байгаа биз дээ?” гээд барьж байсан савхаа тавив. “Гэртээ ирэлгүй их удаж шүү.”
Аавтай цуг гал тогооноос гарах үедээ би Кикуко руу эргэж харлаа. Гэвч тэр цааш харжээ.
Аав, “Кикуко их сайн охин,” гэж зөөлөн дуугаар хэллээ.
Би аавыг даган өрөө өрөө дамжин явлаа. Манай байшин ямар том болохыг мартжээ. Бид гүйдэг хаалга нээн өрөөнөөс өрөө рүү орж байв. Өрөөнүүд хоосон эвгүй юм. Нэг өрөөнд гэрэл ассангүй, бид цонхоор тусах бүдэг гэрэлд хоосон хана, татами шал руу харлаа.
Аав, “Энэ байшин ганц бие хүнд арай л том юм,” гэлээ. “Би өрөөнүүдийн ихэнхийг бараг ашигладаггүй.”
Гэх зуур аав өөр нэг өрөөнд оров. Эндэх сонин сэтгүүл, номоор дүүрэн байлаа. Хананд уран зураг тогтоож, вааранд цэцэг хийжээ. Өрөөний булан дахь явган ширээн дээрх нэг зүйл анхаарлыг минь татахаар ойртоод хартал хүүхдэд зориулсан дайны усан онгоцны угсардаг загвар байлаа. Загварыг сонин дээр тавиад, эргэн тойронд нь жижиг саарал хэсгүүд тараажээ.
Аав инээгээд, ширээ рүү дөхөж загварыг гартаа аваад, “Пүүс дампуурснаас хойш би их завтай болсон,” гээд дахиад инээв. Гэхдээ энэ удаа нэг хачин инээлээ. Гэнэт царай нь эелдэг дөлгөөн гэмээр дүртэй болов. “Бүр хэтэрхий их завтай болсон шүү.”
Би, “Хачин санагдаж байна,” гэлээ. “Өмнө нь та байнга л завгүй байдаг сан.”
Аав, “Бүр арай л дэндүү завгүй байсан ч юм уу,” гээд над руу харж инээмсэглэв. “Гэр бүлдээ илүү анхаарал тавих хэрэгтэй байсан бололтой.”
Би инээлээ. Аав дайны онгоцоо удтал шинжин харснаа гэнэт толгойгоо өндийлгөв. “Уг нь чамд хэлээгүй нь дээр гэж бодсон юм. Гэхдээ одоо хэлсэн нь дээр санагдаж байна. Миний бодлоор ээжийн чинь нас барсан нь санаандгүй хэрэг байгаагүй. Ээж чинь их олон юманд санаа их зовж үймэрдгээс гадна зарим нэг юманд урам хугарсан байсан.”
Бид хоёр дайны хуванцар усан онгоц руу хэсэг харав.
Би эцэст нь, “Мэдээж, ээж намайг байнга энд амьдарна гэж бодоогүй биз,” гэлээ.
“Чи ер ойлгоогүй юм шив. Зарим эцэг эхийн юу гэж боддогийг ер ойлгох аргагүй. Тэд зүгээр ч нэг хүүхдээсээ хол байгаадаа шаналж байгаа юм биш. Угаасаа хол байхаас өөр аргагүй бол шалтгааныг нь мэдсэнээс мэдээгүй нь дээр байдаг юм.” Аав усан онгоцоо гартаа эргүүлж тойруулав. “Энэ их буу зөөдөг завийг арай муухан наасан байна уу, юу гэж бодож байна?”
“Магадгүй. Гэхдээ дажгүй харагдаж байна.”
“Би дайны үеэр яг үүн шиг усан онгоц дээр ажилладаг байсан. Гэхдээ би уг нь нисэх хүчинд элсэхийг хүсдэг байж билээ. Би ингэж боддог байсан юм: Усан онгоцтой яваа үед дайсны суманд өртвөл усанд амь тавин тэмцэж хэн нэгэн ирж аврахыг хүлээх хэрэгтэй болно. Харин онгоцтой яваа бол чамд ямар ч тохиолдолд сүүлийн зэвсэг гэж нэг юм бий.” Аав загвараа ширээ рүүгээ буцааж тавив. “Чи дайныг дэмждэггүй байх, тийм үү?”
“Үгүй, дайн надад ямар ч хамаагүй.”
Аав өрөөн дотуураа гүйлгэж хараад, “Хоол удахгүй бэлэн болно,” гэлээ. “Чи өлссөн байлгүй.”
Гал тогооны хажуугийн бүдэг гэрэлтэй өрөөнд хоол идэхээр бэлджээ. Тэнд ширээн дээрх том дэнлүүг асаажээ. Өрөөний бусад булан гэрэлгүй, сүүдэртэж харагдана. Бид хоол идэхээсээ өмнө бие биедээ мэхийлээ.
Бид хоолны үеэр бараг ярьсангүй. Хоол амттай болсон байна гэх мэт үг хэлэхэд минь Кикуко хөхрөв. Тэр өмнөх шигээ биеэ барьсан, айсан дүртэй болжээ. Аав хэсэгтээ юм хэлсэнгүй. Эцэст нь надад хандаж:
“Японд буцаж ирэх хачин байгаа биз?” гэв.
“Тийм, бага зэрэг хачин байна.”
“Америкаас ийшээ ирсэндээ харамсаж эхэлсэн үү?”
“Бага зэрэг. Гэхдээ тийм ч сүртэй биш. Угаасаа тэнд минийх гэх юм үлдээгүй. Хэдэн хоосон өрөө л байгаа.”
“Тийм байж.”
Би аавын царай руу харлаа. Тэр бүдэг гэрэлд хөшөө шиг аймаар харагдана. Бид чимээгүй хоолоо идлээ.
Гэнэт өрөөний нөгөө хананд өлгөөтэй гэрэл зураг хараанд минь өртөв. Би хоолоо идэж байгаад гэнэт хөшиж орхилоо. Нөгөө хоёр ч үүнийг анзааран над руу харна. Би аавын мөрөн дээгүүр харанхуй руу ширтэж байсан юм.
“Тэр хэн бэ? Тэр зураг дээрх?”
“Аль зураг?” Аав харцыг минь дагуулан суудал дээрээ ялимгүй эргэв.
“Тэр хамгийн доор байгаа нь. Цагаан кимонотой эмгэн байна даа.”
Аав савхаа доош тавиад, эхлээд зураг руу, дараа нь над руу харлаа. “Ээж чинь л байна шүү дээ.” Их хөндий дуугаар хэлэв. “Ээжийгээ танихгүй байгаа юм уу?”
Хэсэг зуур хэн ч юу ч хэлсэнгүй, дараа нь Кикуко босоод, зургийг хананаас буулган, ширээ рүү буцаж ирээд надад өгөв.
Би, “Ээж их хөгшин харагдаж байна,” гэлээ.
Аав, “Нас барахаасаа өмнөхөн авахуулсан юм,” гэв.
“Харанхуйд сайн харсангүй.”
Би толгойгоо дээш өндийлгөн, аавын над руу гараа сунгасан байгааг хараад зургийг түүнд өглөө. Аав зургийг анхааралтай хараад Кикуко руу сунгав. Дүү минь дуулгавартай нь аргагүй дахин босоод, зургийг хананд байсан газар нь өлгөлөө.
Ширээний голд тагийг нь аваагүй том төмпөн тавьжээ. Кикуко буцаж суудалдаа суусны дараа аав урагш тонгойн төмпөнгийн тагийг авлаа. Төмпөнгөөс уур гараад дээш дэнлүү рүү мушгиран хөөрөв. Аав төмпөнг над руу зөөлөн түлхээд, “Чи өлссөн биз,” гэв. Аавын нүүрний тал сүүдэртжээ.
“Баярлалаа.” Би савхаа барьсаар урагш дөхлөө. Халуун уур гар түлэх шахав. “Энэ юу вэ?”
“Загас.”
“Сайхан үнэртэй юм аа.”
Шөлөн дунд нимгэн урт хэрчсэн загасны махыг дугуйруулан давхарлаж тавьжээ. Би нэгийг аваад аягандаа хийлээ.
“Ав ав. Цаана нь байгаа.”
“Баярлалаа.” Би хэдэн хэрчим мах нэмж аваад, төмпөнг аав руу түлхээд, аавын ч бас хэдэн хэрчим мах аягандаа хийхийг харлаа. Дараа нь бид хоёр Кикукогийн аягандаа мах хийхийг ч харав.
Аав багахан мэхийгээд, дахин, “Чи өлссөн биз,” гэлээ. Загасны махнаас авч амандаа хийгээд идэж эхлэв. Би ч бас хэрчим мах савхдаж амандаа хийлээ.
Хэлэнд минь зөөлөн махны амт мэдрэгдэнэ.
Би, “Их гоё юм,” гэлээ. “Энэ юу гэдэг загас вэ?”
“Зүгээр байдаг л нэг загас.”
“Их амттай юм.”
Бид гурав чимээгүй идлээ. Хэдэн минут өнгөрөв.
“Нэмэх үү?”
“Нэмэхээр байгаа юм уу?”
“Бид гуравт хангалттай байгаа.” Аав төмпөнгийн тагийг дахин сөхтөл, дахиад халуун уур гарав. Бид гурвуулаа урагш болж аягандаа загас тасалж авлаа.
Би аавд, “Май, сүүлийнхийг нь та ав,” гэлээ.
“Баярлалаа.”
Бид хоолоо идэж дуусмагц, аав цадсан байртай гараа урагш сунгаад эвшээгээд, “Кикуко, бидэнд цай бэлдээч,” гэлээ.
Дүү минь аав руу хараад юм хэлэлгүй өрөөнөөс гарч явав. Аав босож зогслоо. “Нөгөө өрөөнд оръё. Энд бүгчим байна.”
Би босоод, аавыг даган цайны өрөө рүү орлоо. Том гүйдэг хаалга нээлттэй, цэцэрлэгээс салхи зөөлөн үлээнэ. Бид хоёр хэсэг чимээгүй суув.
Би эцэст нь, “Аав аа,” гэлээ.
“За?”
“Кикуко надад Ватанабэ-Сан амиа хорлохоос гадна гэр бүлийнхнээ бүгдийг нь цааш нь харуулсан гэж хэлсэн.”
Аав харцаа буруулан толгой дохиод, хэсэг зуур гүн бодолд автах шиг боллоо. Эцэст нь, “Ватанабэ ажилдаа бүхнээ зориулсан хүн байсан,” гэв. “Пүүс дампуурсан нь түүнд хүнд цохилт болсон. Тэгээд юу хийж байгаагаа ухаарах тэнхэлгүй болсон биз.”
“Та түүний хийсэн зүйлийг буруу гэж бодож байна уу?”
“Юу, тэгэлгүй яах вэ. Буруу биш гэж үү?”
“Мэдээж, буруу байлгүй яах вэ.”
“Хүнд ажлаас гадна олон юм бий.”
“Тийм.”
Бид дахиад чимээгүй боллоо. Цэцэрлэгээс царцааны дуу сонстоно. Би гадагш харанхуй руу харлаа. Худаг одоо харагдахаа больжээ.
Аав надаас, “Чи одоо юу хийе гэж бодож байна?” гэж асуув. “Хэсэгтээ Японд байх уу?”
“Үнэндээ ер бодсон юм алга.”
“Энд амьдармаар байвал, юу, энэ гэрт баймаар байвал, хүссэнээрээ байж болно шүү. Мэдээж, өвгөн хүнтэй хамт, уйдна гэхгүй бол шүү дээ.”
“Баярлалаа. Би бодож үзнэ ээ.”
Би дахиад гадагш харанхуй руу харлаа.
Аав, “Энэ гэр одоо аргагүй уйтгартай болсон,” гэв. “Чи ер удалгүй Америк руугаа буцъя л гэх байх даа.”
“Магадгүй. Сайн мэдэхгүй л байна.”
“Буцъя л гэх байх даа.”
Аав хэсэг гарынхаа арыг шинжээд, толгойгоо өндийлгөн санаа алдаад,
“Кикуко дараа хавар сургуулиа төгсөнө,” гэв. “Магадгүй төгсөөд тэр ч бас гэртээ ирэх байх. Тэр их сайн охин шүү.”
“Ирэх байх аа.”
“Тэгвэл бүх юм одоогийнхоосоо дээрдэнэ.”
“Тийм ээ, гарцаагүй дээрдэнэ.”
Бид дахиад чимээгүй болоод, Кикукогийн бидэнд цай авчрахыг хүлээлээ.
Хүн фугу загасанд хордвол бие нь аймшигтай өвдөж, ихэнхдээ нас бардаг. Хортой загасыг оройн хоолон дээр идсэн байлаа гэхэд голдуу орондоо орсон хойноо нас барна. Хэдэн цаг тэсэхийн аргагүй өвдөөд өглөө гэхэд талийж одсон байна гэсэн үг. Энэ загасыг Японд дайны дараагаас их түгээмэл хэрэглэх болсон юм. Фугугаар хэрхэн хоол бэлдэх тухай нарийн дүрэм журам тогтоох хүртэл хүмүүс загасны хортой уутыг өөрийн гал тогоондоо авч хаяад хөршүүдээ дайлдаг уламжлал тогтсон байсан гээд бод доо.
Ээжийг нас барахад би Калифорнид амьдарч байв. Би тэр үед эцэг эхтэйгээ таарамж муутай байснаас гадна хоёр жилийн дараа Токиод иртлээ ээж минь хэрхэн нас барсан тухай бараг юу ч мэдээгүй. Ээж минь угтаа фугу огт иддэггүй ч тэр удаа сургуульд хамт сурч байсан хуучны найз нь уриад, татгалзах аргагүй байдалд орсон гэнэ лээ. Онгоцны буудлаас Камакура дүүрэг дэх гэртээ харих замдаа аав надад энэ бүгдийг ярив. Биднийг гэртээ хүрэх үед намрын налгар нар жаргах гэж байлаа.
Аав надаас, “Чи онгоцонд юм идсэн үү?” гэж асуув. Бид цайны өрөөний татами шалан дээр сууж байв.
“Хөнгөн зууш өгч байна билээ.”
“Өлсөж байгаа байлгүй. Кикуког ирмэгц хамтдаа хооллоё.”
Аав минь том дөрвөлжин эрүүтэй, өтгөн хар хөмсгөө байнга зангиддаг, сүртэй том биетэй хүн. Одоо эргээд санахад Чү Эн-лайтай их төстэй байсан санагдана. Гэхдээ аав, самурайн үр удам гэдгээрээ бахархдаг болохоор ингэж адилтгахад дуртай байхгүй нь ойлгомжтой. Түүний энэ сүр бараанаас болоод нэг өрөөнд амар тайван яриа өрнүүлэх төдий амаргүй; өгүүлбэр бүрээ дүгнэлт хийж байгаа юм шиг төгсгөдөг нь уур амьсгалыг улам хүндрүүлнэ.
Аавын өмнө суух зуур гэнэт санаанд минь хүүхэд насны дурсамж орж ирэв: Тэр намайг “эмгэн шиг яншлаа” гэж толгой руу минь хэд хэдэн удаа тоншиж билээ. Намайг онгоцны буудалд бууснаас хойш бид хэдэн үг солиод л удаан гэгч нь дуугаа хурааж байв.
Бид ийнхүү удаан гэгч нь дуугаа хураасны дараа би, “Пүүст тохиолдсон явдалд харамсаж байна,” гэлээ. Аав толгой дохисноо,
“Энэ явдал түүгээр дуусаагүй,” гэв. “Пүүс дампуурсны дараа Ватанабэ амиа хорлосон. Цаашид ичиж амьдармааргүй байсан биз.”
“Тийм байх.”
“Бид хоёр арван долоон жил түншилсэн. Тэр үнэхээр нэр төрөө эрхэмлэдэг хүн байсан. Би түүнийг их хүндэлдэг байлаа.”
Би, “Та шинээр бизнес эрхлэх үү?” гэж асуулаа.
“Би одоо тэтгэвэртээ гарсан. Шинэ пүүс байгуулахад нас бие гүйцэхгүй болж. Одоо бизнесийн орчин ч өөр болсон. Гадаадуудтай хамтарна. Тэдний хэлснээр хийнэ. Яаж яваад ийм байдалд орсныг ч мэдэх юм алга. Ватанабэ ч ойлгодоггүй сэн.” Аав санаа алдав. “Сайн хүн. Өөрийн гэсэн зарчимтай.”
Цайны өрөө модтой хашаа руу харна. Сууж буй газраас минь нүдэнд ил харагдах энэ худгийг би багадаа сүнстэй гэж боддог сон. Худаг одоо ногоон навчис дунд тод ялгарч харагдана. Нар одоо бүр доошлоод, хашааны ихэнх хэсгийг сүүдэртүүлжээ.
Аав, “За тэр яах вэ. Гэртээ ирсэн чинь сайн хэрэг боллоо,” гэв. “Хэсэгтээ байна биз дээ?”
“Яахаа сайн мэдэхгүй байна.”
“Би одоо хуучныг мартахад бэлэн. Ээж чинь ч чамайг эргэж ирээсэй гэж хүсдэг байсан. Чиний зан байдалд санаа нь зовдог байсан.”
“Ойлгож байгаад баярлалаа. Гэхдээ би үнэхээр яахаа сайн мэдэхгүй байна.”
Аав, “Одоо эргээд бодоход чамайг муу санасандаа тийм зүйл хийсэн гэсэн бодол надад ер төрөхөө больсон,” гэж үргэлжлүүлэв. “Чи гаднын муу нөлөөнд л автсан байх; залуу хүн алдаж онохыг алийг тэр гэх вэ.”
“Таны хэлснээр энэ бүгдийг мартсан нь дээр биз дээ.”
“Хүссэнээрээ бол. Цай нэмэх үү?”
Яг тэр үед байшинд нэг охины дуу цуурайтав.
Аав, “Кикуко эцэст нь нэг ирэх шив,” гэж хэлээд дээш өндийн бослоо.
Насны хувьд их зөрөөтэй ч би дүү охинтойгоо хэзээд ойр дотно байсаар ирсэн. Тэр намайг хараад их догдолсон бололтой, биеэ барьж чадахгүй учиргүй хөхрөв. Гэхдээ аав Осака хот, их сургуулийнх нь тухай ар араас нь асуултаар булахаар Кикуко жаахан тайвшраад, аавын асуусанд товч тодорхой хариуллаа. Кикуко дараа нь надад хэдэн хэдэн асуулт тавьсан ч хамаагүй юм асуугаад буруу сэдэв хөндчих вий гэж санаа зовсон шинжтэй аж. Удалгүй бид Кикуког ирэхийн өмнө ярьж байснаасаа ч бага яриа өрнүүлэх аястай боллоо. Аав босоод, “За, би хоол бэлдье,” гэв. “Би одоо өөрөө гал тогоо барих болсон шүү дээ. Чи Кикукотой ханиндаа байж бай.”
Аавыг өрөөнөөс гармагц дүү минь харваас илт тайвшрав. Хэдэн минутын дараа тэр Осака хот дахь найзууд, их сургуулийн хичээлийнхээ тухай чөлөөтэй ярьж байлаа. Дүү минь гэнэт гарч цэцэрлэгээр явъя гэж санал болгоод өөрөө гадна тагт руу хүрч очив. Бид тагтны хашлагын хажууд тавьсан сүрлэн шаахайг хөлдөө углаад цэцэрлэг рүү гарлаа. Нар жаргах гэж байна.
Кикуко тамхиа асаангаа, “Хагас цаг тамхи татмаар санагдаад байж ядлаа,” гэв.
“Тэгээд татахгүй яагаа вэ?”
Тэр гэр рүү хулгасан байртай заагаад, дэггүй хүүхэд шиг мушилзав.
Би, “Аан за за,” гэлээ.
“Юу гээч? Би найз залуутай болсон.”
“Тийм үү?”
“Гэхдээ би яахаа сайн мэдэхгүй байна. Шийдэж амжаагүй л байна.”
“Мэдээж тэгэлгүй яах вэ.”
“Найз залуу минь Америк явах гэж байгаа юм. Намайг сургуулиа төгсмөгц хамт явмаар байна гэсэн.”
“Тийм вий. Тэгээд чи Америк явмаар байгаа юм уу?”
“Тийшээ очвол бид замд дайгдаж зугаална.” Кикуко надад эрхий хуруугаа гозолзуулан яаж машин барихаа харуулав. “Аюултай л гэдэг юм. Гэхдээ би
Осакад замд дайгдаж үзсэн, яагаа ч үгүй.”
“Чи тэгээд юунд нь эргэлзээд байгаа юм бэ?”
Бид бутан дундуур сүлжсэн нарийн зөргөөр явж байлаа. Зөрөг худаг хүрээд дуусна. Ийнхүү алхлах зуур, Кикуко тамхиа театрын жүжигчин шиг үнэмшил муутайхан сорох аж.
“Юу. Би Осакад олон найзтай. Тэнд амьдрал их боломжийн. Надад энэ бүгдийг орхиод явахад хэцүү байна. Тэгээд ч Суйчигийн тухайд, тэр надад таалагдах нь таалагддаг ч би түүнтэй өдрийн ихэнхийг хамтдаа өнгөрүүлж чадах үгүйгээ мэдэхгүй байна. Ойлгож байна уу?”
“Сайн ойлгож байна.”
Кикуко дахин мушилзаад, өмнө минь гараад худаг хүртэл явав. Намайг араас нь хүрч очиход тэр эргэж хараад, “Энэ худаг сүнстэй гэдэг байснаа санаж байна уу?” гэв.
“Тийм ээ, санаж байна.”
Бид хоёр худаг руу тонгойж харлаа.
Тэр, “Ээж, чиний тэр шөнө харсан юмыг чинь ногооны захын худалдагч эмгэн байсан гэж надад хэлдэг байж билээ,” гэлээ. “Би ээжийн хэлсэнд хэзээ ч итгээгүй, ийшээ хэзээ ч ганцаараа ирж байгаагүй.”
“Ээж надад ч тэгж хэлдэг байсан. Тэр битгий хэл тэр эмгэн сүнс гэдгээ өөрөө хүлээн зөвшөөрсөн гэж ч хэлсэн. Замаа товчилж манай хашаан дундуур явж байсан юм байх. Энэ хашааг давах амаргүй байсан биз.”
Кикуко инээд алдаад, худаг руу нуруугаа харуулж зогсоод цэцэрлэгийн зүг ширтэн, дууны өнгөө өөрчилж, “Юу гээч, ээж чамайг үнэндээ ер буруутгаагүй шүү дээ,” гэв. Би юм хэлсэнгүй. “Чамайг сайн хүмүүжүүлээгүй аав тэр хоёрын өөрсдийнх нь л буруу гэж надад байнга хэлдэг байсан. Намайг хүмүүжүүлэхдээ илүү анхаарсан учраас би ийм сайн байгаа юм гэж ч хэлдэг сэн.” Тэгснээ толгойгоо дээш болгоод, дахиад дэггүй хүүхэд шиг мушилзаад,
“Хөөрхий ээж минь,” гэлээ.
“Тийм ээ. Хөөрхий ээж минь.”
“Чи одоо Калифорни руугаа буцах уу?”
“Мэдэх юм алга. Бодох хэрэгтэй байна.”
“Найз охин чинь яасан? Вики?”
“Бидний харилцаа дууссан. Калифорнид минийх гээд байх юм үлдээгүй.”
“Би тийшээ явсан нь дээр үү?”
“Яагаад болохгүй гэж? Чамд таалагдах ч юм бил үү.” Би гэр рүү харц чулуудлаа. “Дотогшоо орсон нь дээр байх. Аавд тусламж хэрэгтэй ч юм бил үү.”
Гэвч дүү минь дахин худаг руу тонгойн харж байв. “Би ямар ч сүнс харахгүй байна.” Дуу нь бага зэрэг цуурайтлаа.
“Пүүс нь дампуурахаар аав сэтгэлээр унасан уу?”
“Мэдэхгүй. Аав ямар санаа бодлоо ил гаргах биш.” Кикуко гэнэт дээш өндийгөөд, над руу эргэж харав. “Аав чамд өвгөн Ватанабэгийн яасныг ярьсан уу?”
“Амиа хорлосон гэсэн.”
“Амиа хорлоод зогсоогүй. Өөртэйгөө цуг гэрийнхнийгээ авч явсан. Эхнэр, хоёр жаахан охиноо.”
“Үгүй байлгүй дээ?”
“Тэгсэн. Их хөөрхөн хоёр охинтой байсан юм. Унтаж байхад нь хийн зуухаа асаасан гэсэн. Дараа нь гэдэс рүүгээ махны хутгаа зоосон.”
“Аав түрүүхэн надад Ватанабэ бол өөрийн гэсэн зарчимтай хүн байсан гэж хэлсэн.”
“Яаж тэгж бодож чадаж байна аа,” гээд дүү минь худаг руу дахиж шагайв.
“Болгоомжтой! Унах гэж байгаа юм.”
Кикуко, “Энд ямар юмны сүнс байх вэ,” гэв. “Чи надад дандаа худлаа хэлдэг байсан.”
“Гэхдээ би сүнс худагт байдаг гэж хэлээгүй шүү дээ.”
“Тэгээд хаана байна гэж?”
Бид хоёр харцаа мод, бутан дээгүүр гүйлгэн харлаа. Харуй бүрий цэцэрлэгийг нөмрөн авах гэж байв. Би биднээс холгүйхэн мод, бутгүй хэсэг газар луу заалаа.
“Би тэр сүнсийг яг тэнд харсан. Яг тэнд.”
Хоёул миний заасан зүг рүү харав.
“Ямархуу юм байсан бэ?”
“Би сайн харж чадаагүй. Харанхуй байсан.”
“Гэхдээ л чи ямар нэг юм харсан байлгүй.”
“Нэг эмгэн; тэнд зогсоод над руу харж байсан.”
Бид хоёр тийшээ ховстуулсан мэт харж байв.
Би, “Цагаан кимоно өмссөн,” гэлээ. “Үс нь бага зэрэг задарчихсан, салхинд хийсээд л.”
Кикуко тохойгоороо гар руу минь ёвров. “Боль. Чи дахиад л намайг айлгах гээд байна.” Тамхиа газар хаян дээр нь гишгээд, хөлөөрөө нарсны шилмүүс өшигчин булснаа нөгөө л дүрсгүй байдлаараа мушилзан, “Хоол болж уу, харъя,” гэлээ.
Аав гал тогооны өрөөнд зогсож байв, бидэн рүү нэг хараад хийж буй ажлаа үргэлжлүүлэв.
Кикуко инээд алдан, “Аав ганц бие амьдрах болсноосоо хойш мундаг тогооч болсон,” гэлээ. Аав толгойгоо эргүүлэн Кикуко руу эвгүй харснаа, “Би хоол сайн хийдгээрээ тийм ч бахархахгүй л байна шүү,” гэлээ. “Алив тусал.”
Дүү минь хөшсөн мэт хэсэг байрандаа зогсоод, урагш алхан, шүүгээнээс өлгөөтэй хормогч татаж авав.
Аав Кикукод, “Одоо энэ ногоог чанаад л болоо,” гэв. “Бусад нь бэлэн.” Над руу хэсэг харж байснаа, “Чи гэр ямархуу болж вэ хармаар байгаа биз дээ?” гээд барьж байсан савхаа тавив. “Гэртээ ирэлгүй их удаж шүү.”
Аавтай цуг гал тогооноос гарах үедээ би Кикуко руу эргэж харлаа. Гэвч тэр цааш харжээ.
Аав, “Кикуко их сайн охин,” гэж зөөлөн дуугаар хэллээ.
Би аавыг даган өрөө өрөө дамжин явлаа. Манай байшин ямар том болохыг мартжээ. Бид гүйдэг хаалга нээн өрөөнөөс өрөө рүү орж байв. Өрөөнүүд хоосон эвгүй юм. Нэг өрөөнд гэрэл ассангүй, бид цонхоор тусах бүдэг гэрэлд хоосон хана, татами шал руу харлаа.
Аав, “Энэ байшин ганц бие хүнд арай л том юм,” гэлээ. “Би өрөөнүүдийн ихэнхийг бараг ашигладаггүй.”
Гэх зуур аав өөр нэг өрөөнд оров. Эндэх сонин сэтгүүл, номоор дүүрэн байлаа. Хананд уран зураг тогтоож, вааранд цэцэг хийжээ. Өрөөний булан дахь явган ширээн дээрх нэг зүйл анхаарлыг минь татахаар ойртоод хартал хүүхдэд зориулсан дайны усан онгоцны угсардаг загвар байлаа. Загварыг сонин дээр тавиад, эргэн тойронд нь жижиг саарал хэсгүүд тараажээ.
Аав инээгээд, ширээ рүү дөхөж загварыг гартаа аваад, “Пүүс дампуурснаас хойш би их завтай болсон,” гээд дахиад инээв. Гэхдээ энэ удаа нэг хачин инээлээ. Гэнэт царай нь эелдэг дөлгөөн гэмээр дүртэй болов. “Бүр хэтэрхий их завтай болсон шүү.”
Би, “Хачин санагдаж байна,” гэлээ. “Өмнө нь та байнга л завгүй байдаг сан.”
Аав, “Бүр арай л дэндүү завгүй байсан ч юм уу,” гээд над руу харж инээмсэглэв. “Гэр бүлдээ илүү анхаарал тавих хэрэгтэй байсан бололтой.”
Би инээлээ. Аав дайны онгоцоо удтал шинжин харснаа гэнэт толгойгоо өндийлгөв. “Уг нь чамд хэлээгүй нь дээр гэж бодсон юм. Гэхдээ одоо хэлсэн нь дээр санагдаж байна. Миний бодлоор ээжийн чинь нас барсан нь санаандгүй хэрэг байгаагүй. Ээж чинь их олон юманд санаа их зовж үймэрдгээс гадна зарим нэг юманд урам хугарсан байсан.”
Бид хоёр дайны хуванцар усан онгоц руу хэсэг харав.
Би эцэст нь, “Мэдээж, ээж намайг байнга энд амьдарна гэж бодоогүй биз,” гэлээ.
“Чи ер ойлгоогүй юм шив. Зарим эцэг эхийн юу гэж боддогийг ер ойлгох аргагүй. Тэд зүгээр ч нэг хүүхдээсээ хол байгаадаа шаналж байгаа юм биш. Угаасаа хол байхаас өөр аргагүй бол шалтгааныг нь мэдсэнээс мэдээгүй нь дээр байдаг юм.” Аав усан онгоцоо гартаа эргүүлж тойруулав. “Энэ их буу зөөдөг завийг арай муухан наасан байна уу, юу гэж бодож байна?”
“Магадгүй. Гэхдээ дажгүй харагдаж байна.”
“Би дайны үеэр яг үүн шиг усан онгоц дээр ажилладаг байсан. Гэхдээ би уг нь нисэх хүчинд элсэхийг хүсдэг байж билээ. Би ингэж боддог байсан юм: Усан онгоцтой яваа үед дайсны суманд өртвөл усанд амь тавин тэмцэж хэн нэгэн ирж аврахыг хүлээх хэрэгтэй болно. Харин онгоцтой яваа бол чамд ямар ч тохиолдолд сүүлийн зэвсэг гэж нэг юм бий.” Аав загвараа ширээ рүүгээ буцааж тавив. “Чи дайныг дэмждэггүй байх, тийм үү?”
“Үгүй, дайн надад ямар ч хамаагүй.”
Аав өрөөн дотуураа гүйлгэж хараад, “Хоол удахгүй бэлэн болно,” гэлээ. “Чи өлссөн байлгүй.”
Гал тогооны хажуугийн бүдэг гэрэлтэй өрөөнд хоол идэхээр бэлджээ. Тэнд ширээн дээрх том дэнлүүг асаажээ. Өрөөний бусад булан гэрэлгүй, сүүдэртэж харагдана. Бид хоол идэхээсээ өмнө бие биедээ мэхийлээ.
Бид хоолны үеэр бараг ярьсангүй. Хоол амттай болсон байна гэх мэт үг хэлэхэд минь Кикуко хөхрөв. Тэр өмнөх шигээ биеэ барьсан, айсан дүртэй болжээ. Аав хэсэгтээ юм хэлсэнгүй. Эцэст нь надад хандаж:
“Японд буцаж ирэх хачин байгаа биз?” гэв.
“Тийм, бага зэрэг хачин байна.”
“Америкаас ийшээ ирсэндээ харамсаж эхэлсэн үү?”
“Бага зэрэг. Гэхдээ тийм ч сүртэй биш. Угаасаа тэнд минийх гэх юм үлдээгүй. Хэдэн хоосон өрөө л байгаа.”
“Тийм байж.”
Би аавын царай руу харлаа. Тэр бүдэг гэрэлд хөшөө шиг аймаар харагдана. Бид чимээгүй хоолоо идлээ.
Гэнэт өрөөний нөгөө хананд өлгөөтэй гэрэл зураг хараанд минь өртөв. Би хоолоо идэж байгаад гэнэт хөшиж орхилоо. Нөгөө хоёр ч үүнийг анзааран над руу харна. Би аавын мөрөн дээгүүр харанхуй руу ширтэж байсан юм.
“Тэр хэн бэ? Тэр зураг дээрх?”
“Аль зураг?” Аав харцыг минь дагуулан суудал дээрээ ялимгүй эргэв.
“Тэр хамгийн доор байгаа нь. Цагаан кимонотой эмгэн байна даа.”
Аав савхаа доош тавиад, эхлээд зураг руу, дараа нь над руу харлаа. “Ээж чинь л байна шүү дээ.” Их хөндий дуугаар хэлэв. “Ээжийгээ танихгүй байгаа юм уу?”
Хэсэг зуур хэн ч юу ч хэлсэнгүй, дараа нь Кикуко босоод, зургийг хананаас буулган, ширээ рүү буцаж ирээд надад өгөв.
Би, “Ээж их хөгшин харагдаж байна,” гэлээ.
Аав, “Нас барахаасаа өмнөхөн авахуулсан юм,” гэв.
“Харанхуйд сайн харсангүй.”
Би толгойгоо дээш өндийлгөн, аавын над руу гараа сунгасан байгааг хараад зургийг түүнд өглөө. Аав зургийг анхааралтай хараад Кикуко руу сунгав. Дүү минь дуулгавартай нь аргагүй дахин босоод, зургийг хананд байсан газар нь өлгөлөө.
Ширээний голд тагийг нь аваагүй том төмпөн тавьжээ. Кикуко буцаж суудалдаа суусны дараа аав урагш тонгойн төмпөнгийн тагийг авлаа. Төмпөнгөөс уур гараад дээш дэнлүү рүү мушгиран хөөрөв. Аав төмпөнг над руу зөөлөн түлхээд, “Чи өлссөн биз,” гэв. Аавын нүүрний тал сүүдэртжээ.
“Баярлалаа.” Би савхаа барьсаар урагш дөхлөө. Халуун уур гар түлэх шахав. “Энэ юу вэ?”
“Загас.”
“Сайхан үнэртэй юм аа.”
Шөлөн дунд нимгэн урт хэрчсэн загасны махыг дугуйруулан давхарлаж тавьжээ. Би нэгийг аваад аягандаа хийлээ.
“Ав ав. Цаана нь байгаа.”
“Баярлалаа.” Би хэдэн хэрчим мах нэмж аваад, төмпөнг аав руу түлхээд, аавын ч бас хэдэн хэрчим мах аягандаа хийхийг харлаа. Дараа нь бид хоёр Кикукогийн аягандаа мах хийхийг ч харав.
Аав багахан мэхийгээд, дахин, “Чи өлссөн биз,” гэлээ. Загасны махнаас авч амандаа хийгээд идэж эхлэв. Би ч бас хэрчим мах савхдаж амандаа хийлээ.
Хэлэнд минь зөөлөн махны амт мэдрэгдэнэ.
Би, “Их гоё юм,” гэлээ. “Энэ юу гэдэг загас вэ?”
“Зүгээр байдаг л нэг загас.”
“Их амттай юм.”
Бид гурав чимээгүй идлээ. Хэдэн минут өнгөрөв.
“Нэмэх үү?”
“Нэмэхээр байгаа юм уу?”
“Бид гуравт хангалттай байгаа.” Аав төмпөнгийн тагийг дахин сөхтөл, дахиад халуун уур гарав. Бид гурвуулаа урагш болж аягандаа загас тасалж авлаа.
Би аавд, “Май, сүүлийнхийг нь та ав,” гэлээ.
“Баярлалаа.”
Бид хоолоо идэж дуусмагц, аав цадсан байртай гараа урагш сунгаад эвшээгээд, “Кикуко, бидэнд цай бэлдээч,” гэлээ.
Дүү минь аав руу хараад юм хэлэлгүй өрөөнөөс гарч явав. Аав босож зогслоо. “Нөгөө өрөөнд оръё. Энд бүгчим байна.”
Би босоод, аавыг даган цайны өрөө рүү орлоо. Том гүйдэг хаалга нээлттэй, цэцэрлэгээс салхи зөөлөн үлээнэ. Бид хоёр хэсэг чимээгүй суув.
Би эцэст нь, “Аав аа,” гэлээ.
“За?”
“Кикуко надад Ватанабэ-Сан амиа хорлохоос гадна гэр бүлийнхнээ бүгдийг нь цааш нь харуулсан гэж хэлсэн.”
Аав харцаа буруулан толгой дохиод, хэсэг зуур гүн бодолд автах шиг боллоо. Эцэст нь, “Ватанабэ ажилдаа бүхнээ зориулсан хүн байсан,” гэв. “Пүүс дампуурсан нь түүнд хүнд цохилт болсон. Тэгээд юу хийж байгаагаа ухаарах тэнхэлгүй болсон биз.”
“Та түүний хийсэн зүйлийг буруу гэж бодож байна уу?”
“Юу, тэгэлгүй яах вэ. Буруу биш гэж үү?”
“Мэдээж, буруу байлгүй яах вэ.”
“Хүнд ажлаас гадна олон юм бий.”
“Тийм.”
Бид дахиад чимээгүй боллоо. Цэцэрлэгээс царцааны дуу сонстоно. Би гадагш харанхуй руу харлаа. Худаг одоо харагдахаа больжээ.
Аав надаас, “Чи одоо юу хийе гэж бодож байна?” гэж асуув. “Хэсэгтээ Японд байх уу?”
“Үнэндээ ер бодсон юм алга.”
“Энд амьдармаар байвал, юу, энэ гэрт баймаар байвал, хүссэнээрээ байж болно шүү. Мэдээж, өвгөн хүнтэй хамт, уйдна гэхгүй бол шүү дээ.”
“Баярлалаа. Би бодож үзнэ ээ.”
Би дахиад гадагш харанхуй руу харлаа.
Аав, “Энэ гэр одоо аргагүй уйтгартай болсон,” гэв. “Чи ер удалгүй Америк руугаа буцъя л гэх байх даа.”
“Магадгүй. Сайн мэдэхгүй л байна.”
“Буцъя л гэх байх даа.”
Аав хэсэг гарынхаа арыг шинжээд, толгойгоо өндийлгөн санаа алдаад,
“Кикуко дараа хавар сургуулиа төгсөнө,” гэв. “Магадгүй төгсөөд тэр ч бас гэртээ ирэх байх. Тэр их сайн охин шүү.”
“Ирэх байх аа.”
“Тэгвэл бүх юм одоогийнхоосоо дээрдэнэ.”
“Тийм ээ, гарцаагүй дээрдэнэ.”
Бид дахиад чимээгүй болоод, Кикукогийн бидэнд цай авчрахыг хүлээлээ.
Орчуулсан: Sugirragachaa Galaa
No comments:
Post a Comment